Art. 1. W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 i 2337) wprowadza się następujące zmiany:

1) po art. 720 dodaje się art. 720¹-720⁵ w brzmieniu:

"Art. 720¹. § 1. Przepis art. 720 § 1 nie wyłącza prawa dającego pożyczkę pieniężną do żądania od biorącego pożyczkę odsetek oraz pozaodsetkowych kosztów, z zachowaniem przepisów poniższych.

§ 2. Przez pozaodsetkowe koszty związane z zawarciem umowy pożyczki pieniężnej należy rozumieć wynikające z tej lub innej umowy lub z innej czynności prawnej:

1) marże, prowizje lub opłaty związane z przygotowaniem umowy pożyczki, udzieleniem pożyczki lub jej obsługą, albo koszty o podobnym charakterze,

2) opłaty związane z odroczeniem terminu spłaty pożyczki, jej nieterminową spłatą albo koszty o podobnym charakterze,

3) koszty usług dodatkowych, w szczególności koszty ubezpieczeń, koszty związane z ustanowieniem zabezpieczenia pożyczki, koszty pozyskiwania informacji dotyczących biorącego pożyczkę, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do zawarcia umowy

- z wyłączeniem opłat notarialnych oraz danin o charakterze publicznoprawnym, które strony są zobowiązane ponieść w związku z zawarciem umowy.

§ 3. Jeżeli dającego pożyczkę reprezentuje przy zawarciu umowy agent lub inna osoba, za której pośrednictwem dający pożyczkę zawiera umowę lub przy której pomocy wykonuje swoje zobowiązanie, do pozaodsetkowych kosztów związanych z zawarciem umowy pożyczki wlicza się również wynagrodzenie agenta lub tej osoby, o ile ponosi je biorący pożyczkę.

Art. 720². § 1. Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, w umowie pożyczki pieniężnej zawieranej z osobą fizyczną i niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby łączna wysokość pozaodsetkowych kosztów nie może przekraczać maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów określonej wzorem:

MPK = K x n/R x 20%

w którym poszczególne symbole oznaczają:

MPK - maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów,

K - całkowitą kwotę pożyczki, rozumianą jako suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących współfinansowanych kosztów pożyczki, które dający pożyczkę wydaje biorącemu pożyczkę na podstawie umowy,

n - okres spłaty wyrażony w dniach, licząc od dnia wydania przedmiotu pożyczki,

R - liczbę dni w roku.

§ 2. Pozaodsetkowe koszty, o których mowa w § 1, w całym okresie spłaty pożyczki nie mogą być wyższe od 25% całkowitej kwoty pożyczki.

§ 3. Jeżeli pozaodsetkowe koszty przekraczają maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów określoną w § 1 lub 2, należą się pozaodsetkowe koszty w maksymalnej wysokości.

§ 4. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.

Art. 720³. § 1. Jeżeli w związku z zawarciem umowy, o której mowa w art. 720² § 1, biorący pożyczkę zobowiązuje się udzielić zabezpieczenia zwrotu pożyczki, zobowiązanie to należy określić w umowie. W takim przypadku w umowie wskazuje się sposób zabezpieczenia oraz, stosownie do okoliczności, rzecz lub prawo majątkowe będące przedmiotem zabezpieczenia i jego wartość albo określoną w inny sposób sumę zabezpieczenia.

§ 2. Czynność prawna zobowiązująca do udzielenia zabezpieczenia z naruszeniem § 1 jest nieważna.

§ 3. Suma zabezpieczenia roszczeń z tytułu umowy, o której mowa w art. 720² § 1, nie może być wyższa od sumy kwoty pożyczki powiększonej o wysokość odsetek maksymalnych obliczonych bezpośrednio od tej kwoty za okres, na który została udzielona pożyczka, wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie obliczonych od kwoty pożyczki za okres do 6 miesięcy oraz maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

§ 4. Przepisów § 1-3 nie stosuje się do zabezpieczenia przyjmującego postać hipoteki lub zastawu rejestrowego.

Art. 720⁴. Przed zawarciem umowy, o której mowa w art. 720² § 1, dający pożyczkę informuje biorącego pożyczkę w sposób jednoznaczny i zrozumiały o łącznej wysokości pozaodsetkowych kosztów, wysokości odsetek oraz kwocie należnej z tytułu odsetek, którą jest on zobowiązany zapłacić w związku z zawarciem umowy.

Art. 720⁵. § 1. W przypadku spłaty pożyczki, o której mowa w art. 720² § 1, przed terminem określonym w umowie nie można żądać odsetek za okres pozostały do zakończenia okresu, na który zgodnie z umową została udzielona pożyczka.

§ 2. W przypadku spłaty pożyczki, o której mowa w art. 720² § 1, przed terminem określonym w umowie poniesione pozaodsetkowe koszty ulegają obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby biorący pożyczkę poniósł je przed tą spłatą.";

2) po art. 724 dodaje się art. 724¹ w brzmieniu:

"Art. 724¹. § 1. Do nieuregulowanych innymi przepisami umów, na mocy których osobie fizycznej zostaje przekazana suma pieniężna z obowiązkiem jej zwrotu, niezwiązanych bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby stosuje się odpowiednio przepisy art. 720¹-720⁵.

§ 2. Przepisy art. 720¹-720⁵ stosuje się odpowiednio także do nieuregulowanych innymi przepisami umów przeniesienia na osobę fizyczną za wynagrodzeniem wierzytelności lub innych praw majątkowych, których wartość oznaczono sumą pieniężną z obowiązkiem ich zwrotu, jeżeli umowy te nie są związane bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby. W takim przypadku przez całkowitą wartość pożyczki należy rozumieć wartość tych wierzytelności lub praw według stanu na dzień rozporządzenia nimi.".

Art. 2. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 777:

a) w § 2 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:

"W takim przypadku w akcie notarialnym wskazuje się stosunek prawny, w związku z którym dłużnik poddaje się egzekucji, datę powstania zobowiązania dłużnika, jego treść, a w przypadku zobowiązań z umów wzajemnych - dodatkowo świadczenie wierzyciela z terminem jego wykonania.",

b) po § 2 dodaje się § 2¹ w brzmieniu:

"§ 2¹. Jeśli oświadczenie o poddaniu się egzekucji jest składane w celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z zawarcia przez osobę fizyczną umowy pożyczki niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową prowadzoną przez tę osobę albo z zawarcia przez tę osobę innej umowy, do której przepisy o pożyczce stosuje się odpowiednio, wysokość sumy pieniężnej, do której dłużnik poddaje się egzekucji, nie może przekraczać sumy kwoty pożyczki powiększonej o wysokość odsetek maksymalnych obliczonych bezpośrednio od tej kwoty za okres, na który została udzielona pożyczka, wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie obliczonych od kwoty pożyczki za okres do 6 miesięcy oraz maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów, o których mowa w art. 720¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.";

2) w art. 781 po § 1³ dodaje się § 1⁴ w brzmieniu:

"§ 1⁴. Do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, o którym mowa w art. 777 § 1 pkt 4-6 lub § 2, w związku z udzieleniem pożyczki pieniężnej zawieranej z osobą fizyczną i niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby należy dołączyć dokument potwierdzający wydanie przedmiotu pożyczki biorącemu pożyczkę lub wskazanej przez niego osobie.".

Art. 3. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, 1726 i 1855) w art. 115 dodaje się § 25 w brzmieniu:

"§ 25. Przez koszty inne niż odsetki należy rozumieć:

1) marże, prowizje lub opłaty związane z przygotowaniem umowy, z której wynika udzielenie świadczenia pieniężnego, lub umowy związanej z udzieleniem tego świadczenia lub obsługą tych umów albo inne tego rodzaju koszty,

2) opłaty związane z odroczeniem terminu zwrotu udzielonego świadczenia pieniężnego, jego nieterminową spłatą albo inne tego rodzaju koszty,

3) koszty usług dodatkowych, w szczególności koszty ubezpieczeń, koszty związane z ustanowieniem zabezpieczenia zwrotu świadczenia pieniężnego, koszty pozyskiwania informacji związanych z udzielaniem świadczenia pieniężnego, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do zawarcia umów, o których mowa w pkt 1,

4) wynagrodzenie osoby, która reprezentowała osobę udzielającą świadczenia pieniężnego przy zawarciu umów, o których mowa w pkt 1, lub za której pośrednictwem udzielający świadczenia zawarł te umowy lub udzielił tego świadczenia, bezpośrednio ponoszone przez osobę, na rzecz której udzielono świadczenia

- z wyłączeniem opłat notarialnych oraz danin o charakterze publicznoprawnym, które strony umów, o których mowa w pkt 1, są zobowiązane ponieść w związku z zawarciem tych umów.".

Art. 4. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 2324) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 48k ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Do oddziałów instytucji kredytowych przepisy art. 1-7, art. 9-11, art. 40a ust. 1, art. 49-70, art. 73-78b, art. 80-95, art. 101-112, art. 112c, art. 112d, art. 124, art. 124a, art. 133 ust. 3, art. 137, art. 138, art. 139 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 141 i art. 171 ust. 4-7 stosuje się odpowiednio.";

2) po art. 78a dodaje się art. 78b w brzmieniu:

"Art. 78b. Przepisów art. 720²-720⁵ Kodeksu cywilnego nie stosuje się do umowy kredytu i pożyczki pieniężnej udzielanej przez bank.";

3) w art. 105 w ust. 4 po pkt 5 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 6 w brzmieniu:

"6) krajowym instytucjom płatniczym, małym instytucjom płatniczym, krajowym instytucjom pieniądza elektronicznego, unijnym instytucjom płatniczym lub unijnym instytucjom pieniądza elektronicznego, w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych udzielającym kredytu płatniczego, o którym mowa w art. 74 ust. 3 tej ustawy - informacji stanowiących tajemnicę bankową, w zakresie niezbędnym do oceny zdolności kredytowej konsumenta, o której mowa w art. 9 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim.".

Art. 5. W ustawie z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 660, 872, 1488, 1692 i 2185) wprowadza się następujące zmiany:

(zmiany pominięto przez redakcję)

Art. 6. W ustawie z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 924, 1358, 1488 i 1933) w art. 36 ust. 1a i 2 otrzymują brzmienie:

(zmianę pominięto przez redakcję)

Art. 7. W ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2022 r. poz. 246) wprowadza się następujące zmiany:

(zmiany pominięto przez redakcję)

Art. 8. W ustawie z dnia 23 października 2014 r. o odwróconym kredycie hipotecznym (Dz. U. z 2022 r. poz. 158) art. 3 otrzymuje brzmienie:

(zmianę pominięto przez redakcję)

Art. 9. W ustawie z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (Dz. U. z 2022 r. poz. 2245) w art. 63:

(zmiany pominięto przez redakcję)

Art. 10. 1. Przepisów ustaw zmienianych w art. 1, art. 4, art. 6 i art. 7 pkt 3-7 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą nie stosuje się do umów zawartych przed dniem wejścia w życie tych przepisów.

2. W postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu, w którym dłużnik poddał się egzekucji, sporządzonemu przed dniem wejścia w życie przepisu art. 2 niniejszej ustawy, stosuje się przepis art. 777 ustawy zmienianej w art. 2 w brzmieniu dotychczasowym.

Art. 11. Instytucja pożyczkowa prowadząca działalność w zakresie udzielania kredytu konsumenckiego przed dniem 1 stycznia 2024 r., pierwszą wpłatę, o której mowa w art. 59do ust. 1 ustawy zmienianej w art. 7, wnosi w roku 2024 w terminie i w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 59do ust. 3 ustawy zmienianej w art. 7.

Art. 12. 1. Instytucje pożyczkowe wpisane do rejestru, o którym mowa w art. 59aa ust. 1 ustawy zmienianej w art. 7, przed dniem wejścia w życie przepisów art. 7 pkt 6, 7, 10 i 11 niniejszej ustawy, które z dniem wejścia w życie tych przepisów nie spełniają wymogów w nich określonych, mogą prowadzić działalność w zakresie udzielania kredytów konsumenckich bez spełniania tych wymogów do dnia 31 grudnia 2023 r.

2. W terminie do dnia 30 listopada 2023 r. instytucje pożyczkowe, o których mowa w ust. 1, poinformują Komisję Nadzoru Finansowego o podjętych działaniach zmierzających do spełnienia wymogów, o których mowa w art. 59a ust. 1 i 2 ustawy zmienianej w art. 7 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

3. Instytucje pożyczkowe, które z dniem 1 stycznia 2024 r. nie spełniają wymogów, o których mowa w art. 59a ust. 1 i 2 ustawy zmienianej w art. 7 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, z tym dniem podlegają wykreśleniu z rejestru, o którym mowa w art. 59aa ust. 1 ustawy zmienianej w art. 7.

4. Postępowania w sprawie o wpis do rejestru, o którym mowa w art. 59aa ust. 1 ustawy zmienianej w art. 7, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie przepisów art. 7 pkt 6, 7, 10 i 11 niniejszej ustawy, podlegają umorzeniu, o ile z dniem wejścia w życie tych przepisów wnioskodawca nie spełnia wymogów w nich określonych.

Art. 13. Wejście w życie niniejszej ustawy nie powoduje obowiązku wcześniejszego wykupu wyemitowanych obligacji ani wcześniejszej spłaty finansowania uzyskanego z wykorzystaniem innych instrumentów dłużnych, jeżeli zaciągnięcie takich zobowiązań nie jest dopuszczalne na gruncie art. 59ca ust. 1 ustawy zmienianej w art. 7 niniejszej ustawy.

Art. 14. Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia*⁾, z wyjątkiem:

1) art. 1, art. 2, art. 4, art. 6 oraz art. 7 pkt 1, 3-7, 10 i 11, które wchodzą w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia*⁾;

2) art. 7 pkt 13, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.

___________________
¹⁾ Niniejsza ustawa została notyfikowana Komisji Europejskiej w dniu 27 grudnia 2021 r., pod numerem 2021/900/PL, zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. poz. 2039 oraz z 2004 r. poz. 597), które wdraża postanowienia dyrektywy (UE) 2015/1535 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 września 2015 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (ujednolicenie) (Dz. Urz. UE L 241 z 17.09.2015, str. 1).
*⁾ Uwaga od redakcji: ustawa została ogłoszona w dniu 17.11.2022 r.